EKOLOGIK JINOYATLAR VA EKOLOGIK-HUQUQIY JAVOBGARLIK
pdf

Keywords

ekologik jinoyatlar, iqtisodiy omil, javobgarlik, qonun, jinoiy javobgarlik, yuridik ramka.

Abstract

Mazkur maqolada ekologik jinoyatlar bilan kurashishda samarali jinoiy javobgarlik tizimi, maxsus ekologik sudlar va jinoiy jazolarni kuchaytirish zarurligini ko‘rsatadi.

Tadqiqotda O‘zbekiston Respublikasi tomonidan qabul qilingan "Atrof-muhitni muhofaza qilish to‘g‘risida"gi qonun hali ham to‘liq samarali ishlamayotgani, ekologik jinoyatlar uchun belgilangan jazolarni kuchaytirish zarurligi ta'kidlangan. Bu borada xalqaro tajriba va ilmiy izlanishlar asosida qonunlarni yangilash, ekologik jinoyatlar uchun maxsus jinoiy javobgarlikni kuchaytirish va ekologik sudlarni tashkil etish zarurligi ko‘rsatilgan. Shuningdek, ekologik jinoyatlar bo‘yicha global tajriba o‘rganilgan va AQSh va Yevropa Ittifoqi kabi mamlakatlarda maxsus sudlar va jazolar tizimi muvaffaqiyatli ishlashini ko‘rsatdi. Ushbu yondashuvlar O‘zbekistonda ham joriy etilishi kerak. Ekologik jinoyatlar bilan kurashishda faqat huquqiy yondashuvlar bilan cheklanmasdan, ijtimoiy va iqtisodiy omillarni ham inobatga olish zarur. Jamiyatning ekologik ongini oshirish, atrof-muhitni himoya qilish bo‘yicha jamoatchilik ishtirokini kuchaytirish, ekologik jinoyatlarning oldini olishda muhim ahamiyatga ega.

Tadqiqotda ekologik jinoyatlar uchun jinoiy javobgarlikni kuchaytirish zarurligini tasdiqlash bilan birga, ekologik huquqni takomillashtirish, maxsus yuridik mexanizmlar yaratish va global tajribani joriy etish zaruriyatini ko‘rsatildi. O‘zbekiston va boshqa davlatlar ekologik jinoyatlar bilan kurashishda samarali tizimlarni yaratish, tabiiy resurslarni himoya qilish va insoniyatning kelajagini xavfsiz saqlash uchun faol ishlar olib borishlari kerak.

pdf

References

United Nations (2023). Climate Action and Global Cooperation. UN Climate Change Report.

https://www.un.org/en/climatechange

United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) (2018). Environmental Crime in the Global Economy. UNODC.

https://www.unodc.org/unodc/en/environment/environmental-crime.html

World Bank (2022). Climate Change and Development: Key Issues and Strategies. World Bank Group.

https://www.worldbank.org/en/topic/climatechange

Kyoto Protocol (1997). Kyoto Protocol to the United Nations Framework Convention on Climate Change. United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC).

https://unfccc.int/kyoto_protocol

IEA (2023). Carbon Capture, Utilization and Storage: Global Status Report 2023. International Energy Agency.

https://www.iea.org/reports/carbon-capture-utilisation-and-storage

IRENA (2023). Renewable Capacity Statistics 2023. International Renewable Energy Agency.

https://www.irena.org/Statistics/View-Data-by-Topic/Capacity

IPCC (2021). Sixth Assessment Report: Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Intergovernmental Panel on Climate Change.

https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1

Parij Kelishuvi (2015). Paris Agreement on Climate Change. United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC).

https://unfccc.int/process-and-meetings/the-paris-agreement/the-paris-agreement

Baxter, R. (2019). Environmental Law and Policy. Oxford University Press.

Cassell, P. (2018). Environmental Crimes and International Law. Oxford University Press.

Islomov, D. (2020). Ekologik huquq va uning amaldagi qonunlaridagi o‘rin. Toshkent: O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlis nashriyoti.

Parker, D., & Sims, S. (2017). Environmental Crime and its Prevention. Routledge.

United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC, 2018). Environmental Crime in the Global Economy.