Keywords
Abstract
Kasalxona infeksiyalari (nozokomial infeksiyalar) - bunda bemor shifoxonaga yotqizilgandan keyin, kamida 48 soat o‘tgach paydo bo‘ladigan infeksion holatlardir. Ular tibbiy yordamning sifati, sterilizatsiya darajasi va xodimlarning gigiyenik madaniyatini aks ettiradi. Zamonaviy tibbiyotda kasalxona infeksiyalari antibiotik rezistentlikning kengayishi va biofilmlar hosil qiluvchi patogenlar sababli yanada murakkab tus olmoqda. Shu sababli, ularni erta aniqlash va oldini olish tibbiyot mikrobiologiyasining muhim vazifalaridan biridir. Kasalxona infeksiyalarining o‘sishi global muammo bo‘lib, ularning asosiy sababi - gigiyena qoidalariga amal qilinmasligi va antibiotiklardan noto‘g‘ri foydalanishdir.
Zamonaviy diagnostika usullari - ko’pincha, PCR va MALDI-TOF kabi texnologiyalar - infeksiyani erta aniqlash imkonini beradi. Profilaktika esa faqat kompleks yondashuv orqali samarali bo‘ladi: gigiyena, sterilizatsiya, antibiotik nazorati va epidemiologik monitoring tizimlari uyg‘un ishlashi kerak.
References
Abdurahmonov A., To‘laganov B. Tibbiyot mikrobiologiyasi. – Toshkent: Tibbiyot nashriyoti, 2022.
O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi. “Nozokomial (kasalxona) infeksiyalarni oldini olish bo‘yicha metodik qo‘llanma.” – Toshkent, 2024.
Raximova G.X., Xoliqova M.I. Klinik mikrobiologiya va infeksion nazorat asoslari. – Toshkent: O‘zbekiston tibbiyot akademiyasi nashriyoti, 2023.
World Health Organization (JSST). “Healthcare-associated infections: prevention and control.” – Geneva, 2023.
Jawetz, Melnick & Adelberg. Tibbiy mikrobiologiya (Medical Microbiology). – 28-nashr. – McGraw-Hill, 2022.
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). “Infection Prevention and Control Guidelines in Healthcare Facilities.” – Atlanta, 2023.