TURKISTON JADIDLARINING MA’RFIY FAOLIYATI: G’OYALARI, MAQSADLARI VA VAZIFALARI

Dostonbek Saidov

Keywords

Jadidchilik, ma’rifatparvarlik, islom va ilm-fan, yangi usul maktablari, matbuot, diniy islohot, milliy uyg‘onish, ta’lim tizimi, Turkiston jadidlari, diniy bag‘rikenglik, taraqqiyot, islom.

Abstract

Ushbu maqolada Turkiston jadidlarining ma’rifiy faoliyati, ularning asosiy g‘oyalari, maqsadlari va vazifalari dinshunoslik nuqtayi nazaridan tahlil qilinadi. Jadidlar islom dinining asl mohiyatini anglash va uni ilm-fan bilan uyg‘unlashtirish orqali jamiyatni taraqqiyot sari yo‘naltirishga intilganlar. Ular yangi usul maktablarini ochish, diniy va dunyoviy bilimlarni uyg‘unlashtirish, matbuot va adabiyot orqali milliy va diniy uyg‘onishni shakllantirish kabi maqsadlarga erishishga harakat qilganlar. Ushbu maqolada jadidchilik harakatining Turkiston jamiyatiga ta’siri va uning islom dini bilan bog‘liq jihatlari keng yoritiladi.

pdf (Русский)

References

Abdurashidov M. "Jadidchilik harakati va uning ijtimoiy-siyosiy asoslari". – Toshkent: Fan, 2000.

Qosimov B. "Jadidchilik: kecha va bugun". – Toshkent: Ma’naviyat, 2004.

Salohiy M. "Turkiston jadidlari: islohot va modernizatsiya yo‘lida". – Toshkent: Yangi asr avlodi, 2010.

Allaberganov Sh. "Jadidchilik va ta’lim-tarbiya". – Toshkent: Sharq, 2015.

Gasprinskiy I. "Rusiyai musulmonlig‘i". – Qozon: Kazan Universiteti nashriyoti, 1906.

Shoahmedov Sh. "Jadidchilik va o‘zbek matbuoti". – Toshkent: O‘zbekiston, 2013.

Qur’on va Hadislar to‘plami – Islom ma’rifati manbasi sifatida.

Internet manbalari: O‘zbekistondagi ilmiy maqolalar bazasi, www.ziyonet.uz, www.academia.edu.