Keywords
Abstract
Ushbu maqolada Gʻafur Gʻulomning “Shum bola” qissasi tili misolida o‘zbek tilining maishiy leksik qatlamiga oid birliklar leksik-semantik va tarixiy-etimologik jihatdan tahlil etilgan. Asarda ishlatilgan uy-roʻzgʻor buyumlariga oid soʻzlar (ignа, paqir, kosa, gʻalvir, o‘choq, o‘qlov va b.) o‘zining qadimgi turkiy ildizlari, fonetik o‘zgarishlari hamda ko‘chma ma’nolari orqali xalqning madaniy-maishiy hayotini aks ettiradi. Tahlil natijalarida bu leksik birliklarning semantik taraqqiyoti, nutqiy holatdagi variantlari, arxaik shakllari va iboraviy qo‘llanishlari ochib berilgan. “Shum bola” asaridagi maishiy leksika o‘zbek xalqining tarixiy tafakkuri, ijtimoiy hayoti va kundalik turmush tarzini aks ettiruvchi muhim lingvistik manba sifatida qaraladi.
References
Севортян Э.В. Этим логический словарь тюркских языков. – Москва, 1974. I-II tomlar. – B. 513.
Древнетюкский словарь. – Ленинград, 1969. – B. 513.
Таджикско-русский словарь. Госиздат ин. и нац. словарей. – Москва, 1954. – B. 330.
O‘zbek tilining etimologik lug‘atni. Keyingi o‘rinlarda – O‘TEL I-III tom. – B. 498.
O‘zbek tilining ilmo lug‘atni. Keyingi o‘rinlarda – O‘TIL I-VI tomlari, 910 b.
G‘afur G‘ulom. Shum bola qissasi. – T.: Ilm-ziyo-zakovat, 2021.
Ziyodova, S. (2020). “Mehrobdan chayon” asarida qo‘llangan maishiy leksika tadqiqi. O‘zMU Ilmiy to‘plami. – B. 31-33.