Ключевые слова
Аннотация
Trigeminal (uch shoxli) nevralgiya (TN) – bu trigeminal asabni zararlanishi natijasida yuzaga keladigan, yuz sohasida to‘satdan boshlanadigan va nihoyatda kuchli og‘riqlar bilan ifodalanadigan surunkali og‘riqli asab kasalligidir. Ushbu holat, ayniqsa, 50 yoshdan oshgan ayollarda ko‘proq uchraydi, biroq har qanday yoshda, hatto bolalarda ham kuzatilishi mumkin. Og‘riq ko‘pincha yuzning bir tomonida yuz beradi va qisqa muddatli bo‘lsa-da, tez-tez takrorlanadi. TN uchta asosiy turga bo‘linadi: klassik (qon tomiri bosimi), ikkilamchi (boshqa kasalliklar natijasida), va idyopatik (aniq sababsiz). Tashxis qo‘yish MRI va nevrologik tekshiruvlar orqali amalga oshiriladi. Davolashda antikonvulsant dorilar, masalan, karbamazepin va gabapentin asosiy rol o‘ynaydi. Dorilar yordam bermagan hollarda mikrovaskulyar dekompressiya, rizotomiya va stereotaktik radiojarrohlik kabi jarrohlik usullari qo‘llaniladi. Qo‘shimcha davolash sifatida yoga, akkupunktura, biofeedback va B12 vitamin terapiyasi foydali bo‘lishi mumkin. Trigeminal nevralgiya bo‘yicha olib borilayotgan ilmiy tadqiqotlar neyropatik og‘riq mexanizmlarini chuqur tushunish va yangi davolash usullarini ishlab chiqishga yo‘naltirilgan. Ushbu ma’lumotlar TNni yaxshiroq anglash va samarali davolash strategiyalarini tanlash imkonini beradi.