Abstract
Ushbu maqolada shaxmatchilarning jismoniy tayyorgarligi ularning aqliy faolligi va musobaqadagi muvaffaqiyatiga qanday ta’sir qilishi yoritilgan. Jismoniy holatning yaxshilanishi konsentratsiya, stressga qarshilik va strategik fikrlash qobiliyatini oshirishi ilmiy asoslarda tahlil qilinadi. Shuningdek, zamonaviy shaxmat maktablarida jismoniy mashg‘ulotlarning tatbiq etilishi, taniqli shaxmatchilarning tajribasi orqali ko‘rsatib beriladi.
References
Kasimjonov R. Shaxmat va sport tayyorgarligi asoslari. – Toshkent: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2017.– Shaxmatchilarning jismoniy va psixologik tayyorgarligi haqida ilmiy-ommabop yondashuv.
Eremina I.A., Zhdanova N.E. Psikhologiya i fiziologiya sporta. – Moskva: Akademiya, 2020.
– Sportchilarning stressga chidamliligi va aqliy barqarorligi asoslari.
Karpov A. My Best Games and Fitness Approach. – Moscow: Olma-Press, 2019. – Shaxmat bo‘yicha sobiq jahon chempioni Anatoliy Karpovning shaxsiy tayyorgarlik tajribasi.
Karlsen M. Thinking and Moving: A Grandmaster’s Training. – Oslo: Nordic Chess Publishers, 2021.– Magnus Karlsenning jismoniy mashg‘ulot va o‘yinga tayyorgarlik metodlari.
Kasatkin V.P. Sportchilar fiziologiyasi. – Toshkent: TDJTU nashriyoti, 2015. – Sport fiziologiyasi va jismoniy yuklamalarning miya faoliyatiga ta’siri.
Yusupov A. Shaxmat va sog‘lom turmush tarzi. – Toshkent: Sharq nashriyoti, 2022. – O‘zbekistonlik muallif tomonidan yozilgan, shaxmat va salomatlik o‘rtasidagi bog‘liqlik.
Barkalov A.I. Fizicheskaya podgotovka sportsmenov. – Sankt-Peterburg: Piter, 2018. – Har xil sport turlaridagi umumiy jismoniy tayyorgarlik metodikasi, jumladan shaxmatchilar uchun ham.
Anand V. Yoga and Focus in Chess. – New Delhi: MindSport Books, 2020. – Vishvanatan Anand tomonidan shaxmatda yoga va nafas mashqlarining ahamiyati haqida.
UzChess Federation Methodical Bulletin, №2 (2023). – Toshkent: O‘zbekiston Shaxmat Federatsiyasi. – O‘zbekistonda shaxmat maktablarida joriy etilgan jismoniy tayyorgarlik dasturlaridan namunalar.
Davletov M. Jismoniy tayyorgarlik va strategik tafakkur uyg‘unligi. – Nukus: Qoraqalpoq davlat universiteti nashriyoti, 2021. – Sport va aqliy salohiyat uyg‘unligi haqida amaliy-uslubiy tavsiyalar.