Abstract
Ushbu maqola “Oʻzgarish va barqarorlik: ilmiy va falsafiy qarashlar (ijtimoiy oʻzgarishlar va barqarorlikning falsafiy talqini)” mavzusiga bagʻishlangan boʼlib, ijtimoiy hayotdagi dinamik jarayonlar va ularni taʼminlovchi barqarorlik tamoyillari oʻrtasidagi murakkab munosabatni chuqur tahlil qiladi. Maqola nazariy va empirik manbalarni integratsiyalab, ijtimoiy oʻzgarishlarni tushunishda ilmiy metodlar (sotsiologiya, tarix, tizimshunoslik) bilan falsafiy yondashuvlar (ontologiya, epistemologiya, axloqiy bahslar)ning oʻzaro toʻqnashuvi va birlashuvi qanday rol oʻynashini koʻrsatadi. Maqolaning birinchi boʻlimi ijtimoiy oʻzgarish va barqarorlik tushunchalarining tarixiy rivojlanishini koʻrib chiqadi. Bu boʻlimda oʻzgarishning sabablari (texnologik taraqqiyot, iqtisodiy transformatsiya, madaniy interaksiya) va barqarorlikning shakllari (institutsional, madaniy, ekologik) tahlil qilinadi. Ikkinchi boʻlimda ijtimoiy tizimlar kompleks tizimlar sifatida koʻrib chiqilib, barqarorlik va oʻzgarish oʻrtasidagi o‘zaro ta’sir mexanizmlari tahlil qilinadi.
Uchinchi boʻlim esa axloqiy va siyosiy jihatlarni, barqaror rivojlanish va ijtimoiy adolat masalalarini yoritadi. Maqola yakunida zamonaviy jamiyatlarda oʻzgarish va barqarorlikni uygʻunlashtirish strategiyalari taklif etiladi. Ish interdisciplinar yondashuvga asoslangan bo‘lib, falsafa, sotsiologiya va siyosatshunoslik sohalaridagi tadqiqotchilar uchun foydali manba hisoblanadi.
References
Parsons, T. The Social System (1951).Void Network: https://voidnetwork.gr/wp-content/uploads/2016/10/The-Social-System-by-Talcott-Parsons.pdf
Archive.org: https://archive.org/details/socialsystem00pars
Luhmann, N. Social Systems (Stanford University Press, 1995).luhmann.ir: https://luhmann.ir/wp-content/uploads/2021/07/Social-Systems.pdf
Google Books: https://books.google.com/books/about/Social_Systems.html?id=zVZQW4gxXk4
Hegel, G. W. F. Phenomenology of Spirit (Oxford University Press, 1977). Oxford University Press: https://global.oup.com/academic/product/phenomenology-of spirit-9780198245971 PDF: https://www.faculty.umb.edu/gary_zabel/Courses/Marxist_Philosophy/Hegel_and_Feuerbach_files/Hegel-Phenomenology-of-Spirit.pdf
Beck, U. Risk Society: Towards a New Modernity (Sage, 1992). Sage Publications: https://uk.sagepub.com/en-gb/eur/risk-society/book203184
Archive.org: https://archive.org/details/risksocietytowar0000beck
Giddens, A. The Consequences of Modernity (Stanford/Polity, 1990). Internet Archive: https://archive.org/details/consequencesofmo00anth PDF nusxa: https://voidnetwork.gr/wp-content/uploads/2016/10/The-Consequences-of-Modernity-by-Anthony-Giddens.pdf
Habermas, J. The Theory of Communicative Action (Beacon Press/Polity, 1984). PDF: https://teddykw2.wordpress.com/wp-content/uploads/2012/07/jurgen-habermas-theory-of-communicative-action-volume-1.pdf
Morin, E. On Complexity (Hampton Press, 2008). Google Books: https://books.google.com/books/about/On_Complexity.html?id=frQkAQAAIAAJ PDF: https://www.academia.edu/27411929/On_Complexity
Capra, F. The Web of Life: A New Scientific Understanding of Living Systems (1996). Google Books: https://books.google.com/books/about/The_Web_of_Life.html?id=idDh0VYhsCIC PDF: https://ia801806.us.archive.org/17/items/fritjof-capra-web-of-life-new-scientific-understanding-of-living-systems-ocr/Fritjof%20Capra%20-%20Web%20of%20Life%20-%20New%20Scientific%20Understanding%20of%20Living%20Systems%20%5BOCR%5D.pdf